Pogardzane i niedoceniane ziemniaki
Właściwości odzywcze ziemniaków
Ziemniak darem natury
Pogardzane i niedoceniane ziemniaki
Zyskały sobie sławę tuczących i prostackich, bez mała zupełnie niepotrzebnych w nowoczesnej kuchni. Jednak wbrew pozorom ziemniaki, pogardzane za pospolitość, mają wiele cennych właściwości leczniczych, znanych już od dawna, ale w ostatnich latach przyćmionych złą, choć niezasłużoną reputacją.
Tekst: Marta Milczewska
Ziemniak jest jedyną rośliną, która przez dłuższy czas może stanowić wyłączne pożywienie człowieka. Posiada wiele składników odżywczych, m.in.: magnez, potas, fosfor, żelazo, wapń oraz niską zawartość sodu. Bulwy ziemniaczane są źródłem witaminy C, D, E, K, B1, B3, B6, kwasu foliowego i błonnika, który ułatwia trawienie i obniża poziom cholesterolu. Dostarczają spore ilości witaminy C – mają jej tyle samo co cukinie, ale więcej niż jabłka i dynie. Ich zaletą jest to, że nie zawierają cholesterolu i nasyconych kwasów tłuszczowych. Mają wprawdzie niewiele białka (2%), ale gdy uzupełnimy je pełnowartościowym białkiem zwierzęcym (ziemniaki plus porcja mięsa), zostanie ono najefektywniej wykorzystane. Najlepiej gotować je na parze, w dodatku w łupinach – tracimy wtedy tylko 10–25% cennych składników.
Bulwy ziemniaczane prawie wcale nie zawierają tłuszczu (ok. 0,1%), są lekkostrawne i bardzo łatwo przyswajalne. Wbrew powszechnej opinii nie tuczą, wręcz przeciwnie, pomagają w walce z nadwagą – mają 5 razy mniej kalorii niż makarony i kasze (średnio 77 kcal w
Warzywa te są bogate w potas obniżający ciśnienie krwi i wykazujący działanie moczopędne, dzięki czemu często stanowią podstawowy składnik diet chorych na nerki i serce. Zawarty w nich magnez, który jest budulcem kości i zębów, poprawia przemianę materii, łagodzi stany zmęczenia i stres. Ziemniaki wykazują właściwości zasadotwórcze, dzięki czemu równoważą kwasotwórcze oddziaływanie mięsa. Stanowią doskonałe źródło energii, której dostarcza skrobia (14–25%).
Ziemniaki są skutecznym sposobem w leczeniu wielu chorób i dolegliwości – ich właściwości wykorzystuje się przy leczeniu oparzeń, odmrożeń, chorób skóry, a także wrzodów żołądka i dwunastnicy. Polecane są w leczeniu ran, siniaków, egzemy, liszajów czy łuszczycy (zawarte w nich enzymy przyśpieszają ziarnicowanie tkanek). Wykazują działanie przeciwskurczowe i przeciwnowotworowe, są przydatne przy leczeniu nie tylko alergii i astmy, ale też nadkwasoty i zaparć. Substancje w nich zawarte hamują wzrost niektórych grzybów i bakterii, dlatego można stosować je przy zatruciach. Sok ze świeżych ziemniaków leczy zaparcia, a para unosząca się podczas gotowania działa korzystnie na drogi oddechowe. Z kolei wywar z obierzyn ziemniaka ma zdolność kruszenia i rozpuszczania kamieni nerkowych.
Surowe ziemniaki łagodzą ukąszenie komara, pszczoły lub osy po przyłożeniu ich na zaczerwienione miejsca. Maseczką z utartego ziemniaka można poprawić wygląd twarzy – przykrywa się nią zaczerwienione, rozszerzone pory i pękające naczynia krwionośne.
Okłady z ziemniaków, zgniecionych i umieszczonych w płóciennym woreczku, traktowane są jako środek przeciwbólowy. Na ból głowy i migreny zalecane jest przykładanie plastrów z surowych ziemniaków. Ziemniaczane okłady łagodzą również bóle brzucha, bóle wywołane zwichnięciami, zapaleniem stawów, lumbago czy bóle związane z problemami reumatycznymi. Na ból ucha poleca się ciepły okład z ugotowanych ziemniaków.
Ziemniaki nie powinny być spożywane w dużych ilościach przez reumatyków, ponieważ mogą powodować ból lub sztywnienie stawów.
